Sivas, yüzyıllardır dokuma sanatının önemli merkezlerinden biri olarak bilinirken, Sivas halıları da geleneksel Türk el sanatlarının en değerli örneklerinden biri olarak öne çıkıyor. El emeği ve zarif motiflerle dokunan bu halılar, hem tarihi hem de estetik bir mirası günümüze taşıyor.
ÖZEL SİPARİŞLE YAPILIYOR
Doğal yün iplikler ve kök boyalarla tamamen el işçiliğiyle üretilen Sivas halıları, bugün metrekaresi ortalama 50 bin TL’den satışa sunuluyor. Yoğun emek ve zaman isteyen bu halılar için sipariş veren müşteriler, halılarını almak için yaklaşık 1 yıl bekliyor. Halıların bir metrekaresinde ortalama 250 bin ile 360 bin arasında ilmek yer alıyor. Ancak özel siparişle yapılan bazı halılarda bu sayı 1 milyona kadar çıkabiliyor. Halılar, dayanıklılıkları ve uzun ömürlü yapılarıyla bilinirken, kullanılan kök boyalar sayesinde yıllar geçtikçe renklerini kaybetmeden güzelliklerini koruyor.
ÜNÜ DÜNYAYA YAYILDI
Sivas Olgunlaşma Enstitüsü’nde usta öğretici olan Tülay Dönmez, Sivas halısının kendisine özgü desenleri olduğun belirterek, “Sivas dokumalarıyla çok ünlüdür. Özellikle Sivas halıları, dünyaca ünlü, çok ince ve özel halılar arasında yer alıyor. Bu halıların çözgü ipleri pamuk, ilmek ipleri ise yündür. Tamamen kök boya kullanılarak hazırlanmaktadır. Sivas halılarında iki çeşit kalite bulunuyor. 50×50 ve 60×60 oranlarındadır. Bir metrekarelik halıda 250 bin ile 360 bin arasında ilmek yer alıyor. Bu da halıların ne kadar ince olduğunu gösteriyor. Üç dokumacı, 6 metrekare büyüklüğündeki bir salon halısını yaklaşık 1 yılda tamamlayabiliyor. Halıların kendine özgü desenleri bulunuyor. Sivas’ta dokumacılık çok eski ve köklü bir gelenektir. Soğuk iklimin de olması bu el sanatının gelişmesinde etkisi vardır. Dünya üzerinde bilinen ilk hazır halısıdır” dedi.
“OSMANLI’DAN GÜNÜMÜZE ULAŞMIŞ”
Dönmez, bu dokumaların sıcağa ve soğuğa dayanaklı olacak şekilde ihtiyaçtan doğduğunu söyleyerek, “Halılar tamamen yün malzemeden üretiliyor. Bu yünler, bölgede doğal ortamında yetiştirilen hayvanlardan elde ediliyor ve bitkisel boyalarla renklendiriliyor. Sivas halıları, Osmanlı döneminden günümüze ulaşan çok eski örneklerdir. Özellikle saraylarda kullanılan büyük ebatlı halılar dikkat çekiyor. Tavus kuşlu desenler oldukça meşhur ve büyük tezgahlarda dokunuyor. Renk olarak genellikle lacivert, bordo ve beyaz zemin üzerinde çeşitli canlı renkler kullanılıyor. Eskiden Sivas’ta yaylacılık yaygın olduğundan, kıl çadırlarda kurulan tezgâhlarda dokumalar yapılmış. Bu dokumalar sıcağa ve soğuğa dayanıklı olacak şekilde ihtiyaçtan doğmuş. Desenlerde hem geleneksel hem de özgün tasarımlar yer alıyor” diye konuştu.
FİYATI ORTALAMA 50 BİN LİRA CİVARINDA
Sivas halısına yurt dışından da büyük ilgi gösterildiğini ifade eden Dönmez, “Sipariş üzerine yapılan halılarda da Sivas’a özgü desenler kullanılıyor. Burada özel üretim halılar da yapılıyor. Bu halıların bir metrekarelik alanında 1 milyon ilmek yer alıyor. Günümüzde halıların metrekare fiyatı ortalama 50 bin TL civarındadır. Sivas halıları, her zaman üretilebilecek sıradan halılar değildir. Sivas halıları çok özeldir. Bu işi bilen, halıdan anlayan insanlar gelip doğrudan bu ürünleri talep ediyor. Yurt içi ve yurt dışından, özellikle Japonya’dan büyük ilgi gören Sivas halılarına, turist bölgelerine gönderilen örnekler üzerinden ulaşanlar oluyor. Yabancı turistler, ilmek atma işine de büyük ilgi gösteriyor” şeklinde konuştu.
